سَویق چیست؟
سَویق به آن در فارسی قدیم، «پِست» گفته می‌شد. امروزه به آن «قاووت» یا «پوره» می‌گویند. گفتنی است که لغت نامه دهخدا لفظ «قاووت» را ترکی می‌داند که غالباً به معنای آرد حبوبات بریان شده است؛ لیکن این واژه، گاه در مورد غیر حبوبات (مانند برخی میوه‌ها یا تره بار) نیز کار برد دارد.
مولّف بحر الجواهر گفته است: «از هفت چیز، سویق می‌سازند: گندم، جو، کنار، سیب، کدو، دانه انار و شلغم. همه این انواع، طبع را مهار می‌کند، قی و دلشوره‌ای را که از صفرا زاده می‌شود، از میان می‌برد، رطوبت معده را خشک می‌کند، و اگر قدری سویق جو با آب و مقدار اندکی شیر برداشته و خشخاش بو داده ساییده با آن مخلوط شود، برای شکم رَوی، سودمند است، نیش زدگی‌ها را تسکین می‌دهد و خواب می‌آورد».
بیشتر سویق‌ها دارو هستند نه غذا!
سویق‌ها به طور عمده برای تقویت بدن استفاده می‌شوند. به عنوان مثال برای کودکان در سن رشد، می‌شود از سویق استفاده کرد.
همچنین برای وزن‌گیری جنین در سه‌ماهه پایانی بارداری، مصرف سویق می‌تواند بسیار مؤثر باشد. البته میزان استفاده از سویق در آن دوران، باید کنترل‌شده باشد و مصرف زیاد سویق نیز می‌تواند باعث اضافه وزن بیش از حد جنین یا مادر او گردد.
برخی از سویق‌ها اساساً دارو هستند نه غذا. یعنی آن‌ها را نباید همیشه خورد و به صورت عادت غذایی در آورد. برای مثال گفته‌اند: «از این دو نوع سویق [گندم و جو]که بگذریم، دیگر انواع سویق، به عنوان غذا مصرف نمىشوند و [تنها]مصرف دارویى دارند؛ آن گونه که سویق کُنار، سویق سیب و انار ترش، براى مهار کردن شکم و حرارت دادن بیشتر به آن، به کار مىروند، یا از سویقِ خرنوب و سنجد، براى مهار کردن طبع، استفاده مىشود»
روش تهیه‌ی سویق و نحوه مصرف آن
سویق به دو روش ساخته می‌شود در روش اول ابتدا سبوس گندم و جو را جدا کرده و جداگانه آرد می‌کنیم سپس به نسبت مساوی (وزنی) آرد گندم و جو را با آرد سبوس گندم و جو مخلوط کرده و آرام آرام حرارت می‌دهیم تا آماده شود، ولی در روش دوم گندم و جو را ابتدا تفت می‌دهند سپس آرد می‌کنند.
از آنجا که سبوس کمتر نیاز به حرارت دارد و زود می‌سوزد بهتر است جدا تفت داده شود و نکته دیگر اینکه سبوس از مواد سلولزی است که جذب بدن نمی‌شود و شاید آرد کردن و تفت دادن آن باعث شود که بدن بتواند از آن استفاده کند. با این توضیحات روش اول بهتر است. مقدار مصرف سویق دو کف (دو یا سه قاشق غذاخوری) صبح ناشتا می‌باشد.
انواع سویق
از دانه‌های مختلف غلات، حبوبات و هسته میوه‌ها یا برخی از خود میوه‌ها و تره‌بارها، سویق‌های متنوعی تهیه می‌شود. مانند سویق گندم، جو، برنج، نخود، عدس، سنجد، سیب، کنار، کدوتنبل، دانه انار و خشخاش.
گاهی سویق‌ها را با هم ترکیب می‌کنند.مانند:
سویق گندم و جو. سویق گندم، سویق جو و سویق مخلوط گندم و جو (به نسبت مساوی) جزء مهم‌ترین سویق‌ها هستند.
سویق مناسب خودتان را پیدا کنید
خاصیت هر سویقی با خاصیت همان چیزی که از آن تهیه شده است تناسب دارد.
مثلاً وقتی جو از گندم سردتر است، طبع سویق جو هم از سویق گندم سردتر است؛ بنابراین خوب است قبل از تهیه و خوردن سویق یا قارووت‌ها، طبع و مزاج خودتان رابشناسید تا انتخاب درستی داشته باشید.
به همین دلیل، بعضی از سویق‌ها را بر اساس ویژگی مصرف‌کننده یا خاصیتشان نام‌گذاری می‌کنند. مانند سویق کودک، سویق نوزاد، سویق چاقی، سویق لاغری.
در خرید این سویق‌ها هم دقت کنید به آن نیاز دارید یا نه.
مثلاً اگر چاقی یا لاغری شما به کم‌کاری یا پرکاری غده تیروئید مربوط می‌شود، یا برای بیماری خاصی دارو مصرف می‌کنید، یا بیماری گوارشی دارید، با مشورت پزشک سنتی یا امروزی سویق و قاووت را مصرف کنید.
