چه كنيم تا در فصل تابستان سالم بمانيم؟
هر جسم و پديده‌اي در هستي داراي مزاج است از جمله آن پديده‌ها، فصول است. ممكن است ما متوجه تغييرات زيادي كه پيرامون‌مان به دنبال تغيير فصول اتفاق مي‌افتد، نشويم. الان فصل تابستان است و مزاج اين فصل گرم و خشك است. به عبارت ديگر، گرما در اين فصل بيشترين حد خود را دارد و خشكي هوا و طبيعت هم بيشتر است.
سبك زندگي افراد در فصول مختلف متفاوت است و غذاهايي كه فرد در فصول مختلف مي‌خورد بايد متفاوت باشند وگرنه بيمار خواهد شد. حتي حالت خواب و ميزان فعاليت‌هاي بدني و… نيز بايد تفاوت داشته باشد.
در فصل تابستان از چه مواد غذايي بايد پرهيز كرد؟
در فصل تابستان از نظر غذا، بايد بدانيم از چه مواد غذايي پرهيز كنيم. توجه داشته باشيد كه در طب سنتي پرهيز بر درمان مقدم است و آغاز كار حفظ سلامتي و درمان بيماري‌ها پرهیز است، به اين صورت كه از مصرف مواد غذايي مضر پرهيز شود.
در فصل تابستان افراد با مزاج گرم و خشك، بيشتر در معرض آسيب مي‌باشند، زيرا به دليل گرم و خشك بودن مزاج اين افراد و همچنين فصل تابستان، احتمال خطر در اين افراد بيشتر است. بنابراين در این فصل بايد از تمام خوردني‌ها و نوشيدني‌هايي كه حرارت بدن را بالا مي‌برند و باعث خشكي مي‌شوند، پرهيز كرد، مخصوصاً
مواد غذايي تند از قبيل فلفل و زنجبيل، دارچين، زعفران، سس‌هاي تند، خردل، سبزيجات تند مانند سير، پياز، ترخون، نعنا، تره، شاهي، شويد و. . . در نتيجه بايد از غذاهاي پخته ساده بدون ادويه‌جات استفاده شود.
اين افراد بايد در مصرف نمك و غذاهاي شور و تنقلات مانند چيپس شور، آجيل شور و. . . در فصل تابستان احتياط نمايند. مثلاً در صورت مصرف بادام يا فندق، از انواع خام آن و به مقدار كم استفاده كنند. اكثر مغزها مزاج گرم و خشك دارند و همه افراد به ويژه
كساني كه مزاج گرم و خشك دارند، نبايد در مصرف آن زياده‌روي كنند.
سرخ كردن، بو دادن و تفت دادن باعث گرم و خشك شدن مزاج مي‌شوند، بنابراين نبايد در مصرف غذاهاي تهيه شده به اين روش‌ها زياده‌روي شود و غذاها بايد به صورت ساده یا درصورت امکان خام و پخته تهيه شوند.
در مورد شيريني‌جات نيز به همين ترتيب است، چون پايه مزاج اين مواد هم گرم است، بنابراين نبايد در مصرف شيريني‌ها، شكلات‌ها و حتي شيريني‌جات طبيعي مانند عسل، كشمش، مويز و ميوه‌هاي شيرين مانند انجیر، نارگيل، موز، خربزه، آناناس و. . . در فصل تابستان زياده‌روي شود.
گوشت‌هاي قرمز مخصوصاً به دليل داشتن گرما و حرارت زياد باید کمتر مصرف شوند. به ويژه گوشت پرندگاني مانند كبك و بلدرچين كه گرماي بسيار بسيار زياد نسبت به گوشت گوسفند دارند و همچنين گوشت شتر هم به دليل گرماي زياد نبايد زياد مصرف شوند.
از مصرف غذاهايي مانند فسنجان، گردو و كنجد نيز به دليل گرم بودن مزاجشان باید در اين فصل پرهیز شود.
مواد غذايي مفيد در اين فصل كدامند؟
توصيه مي‌شود در فصل تابستان از خنكي‌جات (مانند آب‌دوغ خيار، ماست، خيار و كمي نان، سبزيجات خنك مانند خيار، كاهو، كدو خورشتي (سبز) گشنيز، اسفناج، ماست و اسفناج) استفاده شود.
توصيه مي‌شود نوع غذاهايي كه در تابستان مصرف مي‌شوند، پختني و آبپز باشد و غذاها كباب و يا سرخ نشوند. مصرف غذاهايي مانند آش، سوپ، خورش سبزيجاتكه سبزي آن ها سرخ نشده باشد ، حبوبات آن كم بوده، مقدار زیادی گوشت نداشته باشند ، كمي ترش باشند مثلا با غوره، آبغوره، آبليمو، ليمو، نارنج تهيه شده باشند مخصوصا سوپ جو و آش جو ( به دليل خنك بودن) بسيار مفيد بوده و از بهترين غذاها براي رفع عطش و حرارت بدن مي‌باشند.
مصرف مركبات و ميوه‌جات ميخوش يا ملس (بين ترش و شيرين) مانند زرشك و آب زرشك، شاه‌توت، تمشك، سيب ترش، آلبالو، گوجه سبز، انار، شويد، هلو، زردآلو، هندوانه و گريپ‌فروت بسيار مفيد است
مصرف سالادها در اين فصل بسيار توصيه مي‌شود، زيرا معمولا مزاج‌هاي سرد و تر دارند (كاهو، خيار، آبليمو و. . .)
خوردن ترشي‌جات در اين فصل مفيد است، به شرط اينكه ترشي خيلي تند نشده باشند كه در اين صورت، حرارت آنها بالا مي‌رود.
مصرف كافي آب، لبنيات مانند دوغ و ماست مفيد است.
مصرف گوشت‌هاي سفيد نسبت به گوشت‌هاي قرمز در اين فصل مناسب‌تر است. گوشت‌هاي سفيد (مانند مرغ و ماهي) گرماي كمتري دارند، مخصوصاً ماهي كه با داشتن مزاج سرد و تر، براي اين فصل بسيار مناسب است به شرطی که خیلی سرخ نشده و ادویه جات تند نیز خیلی به آن اضافه نشود.
نکته
بايد توجه داشت كه افراد با مزاج سرد، در مصرف اين مواد غذايي مفيد ذكر شده، حتي در فصل تابستان، زياده‌روي نكنند.
در اين فصل بايد گرسنگي و تشنگي را سريع برطرف كرد، زيرا به دليل حرارت فصل و مزاج، ممكن است معده در صورت خالي ماندن آسيب ببيند.
در اين فصل بايد استراحت بيشتري داشت تا مزاج خنك شود.
استحمام كردن، دوش آب خنك، شنا كردن در آب و روان با رعايت‌هاي مربوطه، پوشيدن لباس‌هاي خنك نخي و ورزش‌هاي سالني كه زير آفتاب نباشند در فصل تابستان مفيد است، ولي در انجام ورزش هاي گرم و خشك مانند فوتبال، دويدن و. . . مخصوصا در طی روز و زیر آفتاب یا فضای باز نبايد در اين فصل زياده‌روي شود.
ناهار بايد در اين فصل كم و سبك باشد، چون وسط روز هوا بسيار گرم و قوه هاضمه ضعيف است و در نتيجه غذاي وسط روز نبايد سنگين باشد.
در اين فصل بايد كلا از غذاهاي با هضم راحت مانند ماهي‌هاي كوچك، جوجه مرغ، مرغ و. . . استفاده شود.
مصرف آب داغ و توقف در زير نور خورشيد نيز در فصل تابستان مضر است.
فصل تابستان بهتر است این خوراکی ها را بخورید!
غذاهای خنک برای فصل تابستان
بسیاری از افراد در طول ماه های گرم تابستان دچار کم آبی می شوند و این عامل احساس خستگی و کاهش انرژی بدن در طول روز می شود.
در طب سنتی چینی توصیه شده که برای برقراری تعادل بدن در تابستان بهتر است که از غذا های با طبع سرد استفاده کنید تا بتواند بر گرمای هوا غلبه کند، باعث سم زدایی و پاک سازی بدن شده و از خستگی و کاهش انرژی بدن پیشگیری کند.
در ادامه همراه کوکا باشید تا با بهترین غذا ها، میوه ها و سبزیجات مخصوص فصل تابستان بیشتر آشنا شوید؛
۱. جوانه ها
جوانه ها سرشار از ویتامین ها، مواد معدنی، آنتی اکسیدان ها و آنزیم هایی هستند که بدن را در برابر رادیکال های آزاد محافظت می کنند.
طبیعت و مزاج جوانه ها سرد است و به راحتی می توان آن ها را برای تهیه انواع سالاد و ساندویچ استفاده کرد.
۲. هندوانه و ملون ها (خربزه، طالبی، گرمک)
هندوانه بیش از ۹۱ درصد آب دارد، طبیعت و مزاج آن سرد بوده و خوردن هندوانه در یک روز گرم تابستان روشی عالی برای هیدراته شدن بدن و جلوگیری از کم آبی می باشد.
هندوانه همچنین یک منبع عالی لیکوپن است که فعالیت آنتی اکسیدانی داشته و خطر سکته مغزی را کاهش می دهد. هندوانه غنی از مواد ضد التهابی است، کالری کمی دارد و به دلیل مقادیر بالای ویتامین ها و مواد معدنی که دارد خطر ابتلا به بیماری ها را کاهش می دهد.
علاوه بر هندوانه انواع دیگر ملون ها مانند خربزه، طالبی، گرمک و سمسوری هم مقادیر بالایی آنتی اکسیدان دارند و به کاهش رادیکال های آزاد بدن کمک می کنند.
۳. خیار
خیار مانند هندوانه بیشتر از ۹۵ درصد آب دارد و به دلیل طبیعت و مزاج سردی که دارد به عنوان یکی از بهترین میوه ها برای فصل تابستان در نظر گرفته می شود.
گفته می شود که خیار دارای خواص ضد التهابی است و می تواند به کاهش التهاب بدن کمک کند. خیار همچنین حاوی آنتی اکسیدان های متعدد است و از ابتلا به سرطان و بیماری های قلبی و عروقی پیشگیری می کند.
خیار سرشار از ویتامین B1، ویتامین B5 و ویتامین B7 (بیوتین) است که به کاهش استرس و اضطراب کمک کرده و از ابتلا به افسردگی پیشگیری می کند.
۴. گوجه فرنگی
گوجه فرنگی هم دارای طبیعت و مزاج سرد بوده و به دلیل مقادیر بالای فلاونوئید ها و سایر مواد شیمیایی که دارد خطر ابتلا به سرطان به ویژه سرطان پروستات را کاهش می دهد.
۵. ریواس
ریواس طبع سرد دارد، سرشار فیبر است که به سلامت دستگاه گوارش کمک کرده و با بهبود حرکات روده برای پیشگیری و درمان یبوست مفید می باشد.
پیشنهاد می کنیم که آب ساقه ریواس (فقط ساقه، برگ های ریواس به دلیل مقادیر بالای اسکالیک اسید سمی هستند) را با آب سبزیجات تازه ترکیب کرده و استفاده کنید تا از خواص آن بهره مند شوید.
۶. برگ قاصدک
برگ قاصدک حاوی مقادیر بالای آنتی اکسیدان ها، ویتامین ها و مواد معدنی است که به سلامتی بدن کمک کرده و خطر ابتلا به بیماری را کاهش می دهند.
پیشنهاد می کنیم که برگ های قاصدک را برای تهیه انواع سالاد، سوپ و چای و دمنوش استفاده کنید.
۷. مرکبات (پرتقال، گریپ فروت، لیمو ترش و لیمو ترش شیرازی)
همه ی مرکبات (پرتقال، گریپ فروت، لیمو ترش و لیمو شیرازی) دارای طبع سرد هستند، مقادیر بالای آنتی اکسیدان، ویتامین C و فیبر دارند به همین دلیل خطر ابتلا به سرطان و بیماری های قلبی را کاهش می دهند.
شما می توانید آب مرکبات تازه را مصرف کنید یا آن ها را برای تهیه سالاد میوه، انواع سس سالاد، آبمیوه ها و آب سبزیجات تازه به کار ببرید.
۸. موز
موز حاوی دوپامین است، یک ماده شیمیایی که به بهبود خلق و خو کمک کرده و خطر ابتلا به استرس و اضطراب را کاهش می دهد.
موز سرشار از آنتی اکسیدان ها، ویتامین ها، مواد معدنی و فیبر است که به کاهش رادیکال های آزاد بدن کمک کرده و باعث لاغری و کاهش وزن، درمان دیابت نوع ۲، تقویت سیستم عصبی و افزایش گلبول های سفید خون می شوند.
۹. آب نارگیل
آب نارگیل یکی از بهترین نوشیدنی های تابستانی است چون حاوی مقادیر بالای ویتامین های ضروری، مواد معدنی و سایر مواد مغذی می باشد. خاصیت خنک کننده دارد و خطر ابتلا به سرطان را کاهش می دهد.
۱۰. نعناع تازه
نعناع یکی از سبزیجات مناسب تابستانی است که بدن را خنک نگه می دارد و با آب رسانی به بدن احتمل ابتلا به کم آبی را کاهش می دهد.
۱۱. سبزیجات برگ سبز
سبزیجات برگ سبز (کرفس، اسفناج، کاهو، کلم کیل) دارای مقادیر زیادی آب هستند که در فصل تابستان به آبرسانی بدن کمک می کنند و خطر کم آبی را کاهش می دهند.
۱۲. پیاز
پیاز خواص خنک کننده دارد و اضافه کردن آن به رژیم غذایی در فصل تابستان احتمال ابتلا به گرمازدگی را کاهش می دهد.
۱۳. ماست
ماست طبع سرد دارد و به عنوان یکی از بهترین مواد غذایی برای فصل تابستان و گرما محسوب می شود.
توصیه می شود که در روز های گرم تابستان ماست و خیار یا آب دوغ خیار بخورید تا به خنک شدن بدن کمک کرده و باعث آبرسانی بدن شود.
۱۴. هلو
هلو یکی دیگر از میوه های با طبع سرد می باشد و به دلیل مقادیر بالای مواد مغذی که دارد به سلامت بدن و پوست کمک می کند.
۱۵. کدو سبز
کدو سبز یکی از بهترین سبزیجات تابستانی است که به دلیل مقادیر بالای آنتی اکسیدان ها، ویتامین ها و مواد معدنی که دارد به کاهش رادیکال های آزاد بدن کمک می کند و باعث سلامت بدن و پوست می شود.
