۷ خوراکی خطرساز
۱. سوسیس و کالباس: نمک و چربی‌های ناسالم موجود در سوسیس و کالباس عامل خطر سکته مغزی محسوب می‌شوند. در واقع، مصرف بیش از ۶ گرم نمک در روز با تشدید احتباس آب بدن باعث افزایش فشارخون می‌شود. در این صورت فشار بیشتری به عروق خونی وارد می‌شود که عامل خطر جدی بروز سکته مغزی خواهد بود. به علاوه، سوسیس و کالباس حاوی مقدار زیادی چربی‌های ترانس یا اشباع هستند و سطح کلسترول بد خون را بالا می‌برند. به این ترتیب کلسترول در دیواره عروق رسوب می‌کند و مانع خونرسانی درست به مغز و درنتیجه سکته می‌شود.
۲. کره و پنیر: کره نیز جزو مهم‌ترین منابع غذایی چربی‌های اشباع (۵۴ تا ۷۱درصد) است که کلسترول بد خون را افزایش می‌دهد. برای پیشگیری از تصلب شرائین و خطر بروز سکته مغزی لازم است مصرف این خوراکی به حداقل برسد. در مورد پنیر نیز باید گفت کنار چربی‌های اشباع، نمک بالا عامل خطر دیگر است که توصیه می‌شود انواع کم‌نمک آن در برنامه غذایی افراد گنجانده شود.
۳. آب گازدار: بعضی آب معدنی‌ها، به‌خصوص آب‌های گازدار به دلیل مقدار بسیار زیاد نمک می‌توانند در طولانی‌مدت سبب پرفشاری خون شوند. به طور کلی، بهتر است از مصرف این گروه از نوشیدنی‌ها پرهیز کرد. هنگام خرید آب معدنی نیز دقت داشته باشید مقدار سدیم در هر لیتر آب بیشتر از ۲۰۰ میلی‌گرم نباشد.
۴. سوپ‌های آماده: کنار گذاشتن نمک از سفره برای پیشگیری از پرفشاری خون به تنهایی کافی نیست، بلکه باید از مصرف غذاهای آماده مانند سوپ پرهیز کرد زیرا حاوی مقدار زیادی نمک پنهان است که بدون ایجاد احساس شوری، حجم زیادی سدیم به بدن می‌رساند. در کل، نمک مهم‌ترین چاشنی غذاهای آماده است زیرا کیفیت پایین خوراکی‌ها را پوشش می‌دهد. یادتان باشد سدیم درج‌شده روی محصولات غذایی یکی از ترکیبات اصلی نمک است که هر ۱ گرم آن را باید معادل ۵/۲ گرم نمک دانست. مثل همیشه در این مورد نیز تهیه غذای سالم در منزل ضامن سلامت خواهد بود.
۵. شیرین‌بیان: گلیسیریزین، ماده فعال موجود در شیرین‌بیان، بر مهار یکی از آنزیم‌های کلیه که سدیم خون را تنظیم می‌کند، تاثیر می‌گذارد. کاهش فعالیت این آنزیم در مدتی نه‌چندان طولانی سبب افزایش فشارخون می‌شود. از این رو، مصرف این گیاه به افرادی که از پرفشاری خون رنج می‌برند، توصیه نمی‌شود. البته مصرف بیش از ۵ گرم پودر شیرین‌بیان در روز نیز برای دیگران مجاز نخواهد بود.
۶. تنقلات: انواع این گروه از خوراکی‌ها مانند بیسکویت، چیپس، پیتزا، اسنک، کیک و… علاوه بر چربی زیاد حاوی مقدار بالایی نمک نیز هستند. بهتر است بدانید چند عدد بیسکویت، چیپس یا تکه‌ای پیتزا ۱ گرم نمک دارند. بنابراین توصیه می‌شود از افراط در مصرف این تنقلات پرهیز کنید و به‌عنوان مثال بیش از ۱ سهم بیسکویت در هفته نخورید.
۷. الکل: اعتیاد به مصرف الکل نیز عامل دیگر افزایش فشارخون است زیرا در طولانی‌مدت عروق خونی را تحریک می‌کند. در این شرایط عروق حالت کشسانی را از دست می‌دهند، خون غلیظ می‌شود، ریتم قلب مختل می‌شود و رسیدن خون به مغز کاهش پیدا می‌کند.
۱۰ توصیه تغذیه‌ای پس از سکته مغزی
۱. مصرف هویج پس از سکته مغزی بسیار مفید است. مطالعات نشان می‌دهد سکته مغزی مجدد در افرادی که ۵ عدد هویج یا بیشتر در طول هفته می‌خورند، ۶۸ درصد کمتر از افرادی است که تنها به مصرف یک هویج در هفته اکتفا می‌کنند.
۲. باید از چربی‌های اشباع و هیدروژنه پرهیز کرد و لبنیات چرب، گوشت قرمز و مارگارین تا حد امکان مصرف نشود زیرا مصرف روزانه گوشت قرمز می‌تواند احتمال سکته مغزی را ۲ برابر کند. به جای روغن‌های هیدروژنه توصیه می‌شود روغن کلزا، کانولا و سویا میل شود.
۳. مصرف ماهی در برنامه غذایی افراد دچار سکته مغزی باید افزایش پیدا کند. البته ماهی‌های دریا برتری دارند زیرا سرشار از امگا۳ و آلفالینولئیک هستند که به جلوگیری از تشکیل لخته‌های خون کمک می‌کنند.
۴. خوراکی‌های حاوی پتاسیم مانند حبوبات، مغزها، دانه، میوه‌ها و سبزیجات در برنامه غذایی این افراد باید گنجانده شود.
۵. برای کنترل فشارخون پس از سکته مغزی توصیه می‌شود رژیم غذایی بسیار کم‌نمک رعایت شود و مقدار نمک از ۳۰۰ میلی‌گرم بیشتر نباشد. برای این بیماران بهتر است غذا در منزل طبخ شود.
۶. افزایش مصرف فیبرها به کاهش کلسترول بیمار کمک می‌کند که میوه‌ها، سبزیجات و دانه‌های کامل این نیاز را تامین می‌کنند. از این رو، حداقل ۵ سهم میوه و سبزی در روز لازم است. برای جذب فیبرها نوشیدن آب فراوان نیز توصیه می‌شود.
۷. باید از مصرف برنج سفید پرهیز شود.
۸. غذای این بیماران اصلا نباید سرخ‌شده باشد و باید از روش‌های پخت سالم‌تر مانند بخارپزشدن، کبابی کردن در فر و آبپز شدن استفاده کرد.
۹. حجم غذای یک وعده بیمار باید کم باشد زیرا مصرف ناگهانی غذای زیاد، به‌خصوص چربی‌ها احتمال سکته مجدد را افزایش می‌دهد.
۱۰. اگر بیمار دچار مشکلات بلع است، غذا باید به شکل پوره یا آب گرفته به وی خورانده شود.
۱۰ ماده غذایی طلایی
۱. سیر: مصرف منظم سیر به کاهش خطر بروز سکته مغزی کمک می‌کند زیرا سرشار از ترکیبات گوگردی است. سیر احتمال تشکیل لخته‌های خون را در عروق کم می‌کند و مکانیسم‌های طبیعی ضدانعقادی بدن را تقویت خواهد کرد. حدود ۸۰ درصد سکته‌های مغزی ناشی از انسداد عروق خونی مغز به دلیل تجمع لخته است. برای بهره‌مندی بیشتر از این خواص، سیر خام برتری دارد. این سبزی همچنین تاثیر مثبتی در پیشگیری از سرطان دارد. اگر بوی نامطبوع سیر شما را از مصرف آن منصرف می‌کند، می‌توانید پس از مصرف چند برگ جعفری یا نعناع بجوید.
۲. گردو: محققان استرالیایی ثابت کرده‌اند مصرف ۳۰ گرم گردو در روز سطح کلسترول بد خون (LDL) را پس از ۶ ماه، ۱۰درصد کاهش می‌دهد. این در حالی است که کلسترول یکی از عوامل خطر جدی محسوب می‌شود. گردو همچنین تناسب کلسترول خون و کلسترول کلی خون را نیز بهبود می‌بخشد. اسیدهای چرب غیراشباع، ویتامین E، فیبرها، منیزیم، فیتواسترول‌ها (ترکیبات گیاهی جاذب کلسترول در روده) و ترکیبات فنولیک (نوعی از آنتی‌‌اکسیدان‌ها) عامل چنین تاثیراتی هستند.
۳. پرتقال: گنجاندن پرتقال در رژیم غذایی روزانه موجب کاهش فشارخون، کلسترول و نارسایی قلبی می‌شود. در واقع، پرتقال حاوی ریزمغذی‌های ضروری برای سلامت قلب است. پکتین یکی از فیبرهای محلول در پرتقال است که کلسترول را جذب می‌کند و عملکردی شبیه داروهای کنترل اسیدهای صفراوی دارد. پتاسیم موجود در پرتقال نیز فشارخون را کنترل کرده و دریافت نمک را در بدن جبران می‌کند. تحقیقات جدید نکته جالبی را تایید می‌کند و آن، اینکه پکتین به خنثی کردن نوعی پروتئین به نام گالکتین ۳ کمک می‌کند که عامل زمینه‌ساز نارسایی احتقانی قلب است و معمولا به سختی با مصرف دارو قابل‌درمان است.
۴. ماهی سالمون: سالمون و دیگر ماهی‌های چرب مانند ساردین جزو عالی‌ترین خوراکی‌های سالم برای قلب محسوب می‌شوند. در واقع، این ماهی‌ها حاوی مقدار بالایی اسیدهای چرب از جمله امگا۳ هستند. بر اساس مطالعات، این چربی‌ها خطر آریتمی (ضربان نامنظم قلب) و تصلب شرائین را کاهش می‌دهند. همچنین در کاهش تری‌گلیسرید خون نقش دارند. از این رو، توصیه می‌شود مصرف ماهی، به‌خصوص انواع چربشان حداقل ۲ بار در هفته در برنامه غذایی گنجانده شود.
۵. کلم‌پیچ: این‌گونه کلم حاوی آنتی‌‌اکسیدان‌های مفید برای قلب، اسیدهای چرب امگا۳، فیبرها، فولات، پتاسیم و ویتامین E است. همچنین سرشار از لوتئین است که مانع تصلب زودهنگام شرائین می‌شود. کلم‌پیچ همچنین حاوی ترکیبی به نام گلوکوراپامین است که پروتئینی با تاثیر محافظتی ویژه به نام NRF2 را فعال می‌کند.
۶. شکلات تیره: شکلات تیره سرشار از آنتی‌‌اکسیدان‌هایی است که از بدن در برابر رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کنند. به علاوه، خطر بروز حمله قلبی را کاهش می‌دهد. برای بهره‌مندی از این خواص نیازی به افراط نیست و یک تکه کوچک در وعده صبحانه یا به‌عنوان میان‌وعده کافی خواهد بود.
۷. جو دوسر: آرد جو دوسر منبع غنی فیبرهای محلول است که می‌تواند سطح کلسترول را پایین بیاورد. این تاثیر در دستگاه گوارش بسیار مهم است زیرا مانع افزایش کلسترول در خون و بروز آسیب‌های آن به بدن می‌شود.
۸. انار: آب انار نوشیدنی معروف برای کاهش تصلب شرائین است و علاوه بر اینکه کلسترول بد را تا حد زیادی کاهش می‌دهد، مانع اکسیداسیون این چربی‌ها نیز می‌شود. در واقع، زمانی که کلسترول بد خون اکسید می‌شود، در دیواره عروق جا می‌گیرد و باعث تشکیل پلاک می‌شود، اما محققان بر این باورند آنتی‌‌اکسیدان‌های بی‌نظیر انار نه‌تنها مانع تجمع پلاک‌ها در عروق می‌شود، بلکه مصرف یک لیوان آب انار در روز به مدت یک سال، این مشکل را در بیماران بهبود می‌بخشد.
۹. موز: موز منبع بسیار خوبی از فیبرهاست و خواص محافظت از سیستم قلبی- عروقی و گوارش دارد. همچنین سرشار از پتاسیم است که دریافت کافی آن موجب کاهش پرفشاری خون و سکته مغزی می‌شود. مصرف روزانه ۳ تا ۵ گرم پتاسیم برای پیشگیری از بروز بیماری‌های قلبی- عروقی ضروری است که هر موز با دارابودن حدود ۴۰۰ میلی‌گرم از این ماده معدنی نقش چشمگیری در تامین این نیاز بدن دارد. البته باید مراقب بود زیاده‌روی در مصرف پتاسیم نیز اصلا خوب نیست و می‌تواند زمینه‌ساز بیماری شود. البته به جز موز می‌توان از دیگر منابع پتاسیم مانند خشکبار، لوبیا، نخود، اسفناج، جعفری، کلم و خرما نیز بهره برد.
۱۰. سیب و گلابی: این ۲ میوه خواص مشابهی در حفظ سلامت قلب و مغز دارند. حاوی کِرستین هستند که که دریافت منظمش احتمال بیماری‌های قلبی- عروقی را تا ۲۰ درصد کاهش می‌دهد. پکتین موجود در این میوه‌ها نیز نقش موثری در کاهش کلسترول بد و افزایش کلسترول خوب دارد.
