مواد لازم
۱ لیوان عدس خشک
۱ حبه درشت سیر ریز شده
۱ قاشق چایخوری نمک
۲ لیوان گوجه فرنگی برش خورده به شکل مربع‌های کوچک
۴ عدد پیازچه درشت، حلقه های نازک برش خورده
۱/۴ لیوان شوید ریز شده
۱/۴ لیوان ریحان تازه
۳ قاشق غذاخوری سرکه قرمز
۱/۴ لیوان روغن زیتون فرابکر
۱/۴ قاشق چایخوری فلفل سیاه
طرز تهیه
۱. ۴ لیوان آب را با عدس، سیر و ۱/۲ قاشق چایخوری نمک روی شعله قرار دهید تا جوش بیاید و سپس شعله را کم کنید و بگذارید آهسته بجوشد . در قابلمه را بردارید و حدود ۱۵ تا ۲۵ دقیقه به پخت آرام ادامه دهید تا عدس نرم شود. آن را آبکش کنید و به کاسه بزرگی منتقل کنید.
۲. عدس داغ را با گوجه فرنگی، پیازچه، شوید، ریحان، سرکه، روغن زیتون، فلفل و باقیمانده نمک مخلوط کنید و سالاد را میل کنید.
خواص تغذیه ای و درمانی عدس
* عدس بهترین منبع پروتئین است که کلسترول مضر مانند گوشت قرمز ندارد، و به همین دلیل باعث مرگ ناشی از سرطان و بیماری قلبی نمی‌شود.
* فیبر موجود در عدس هضم غذا را آسان می کند، و جلوی یبوست را می گیرد و خطر سرطان روده بزرگ را کاهش می دهد.
* عدس بخاطر مقادیر زیاد فولیک اسید و منیزیوم قلب را تقویت می کند، کار رگها را آسان کرده و جلوی بیماریهای قلبی را می گیرد و جریان خون را بهبود می بخشد.
* خوردن روزانه یک فنجان عدس آهن بدن را تامین می کند، خطر کم خونی را کاهش می دهد، و باعث تقویت تمرکز می‌شود.
عدس یکی از حبوباتی است که طبیعت آن معتدل ولی خشک است و پوست آن گرم و مغزش سرد می باشد. عدس دارای مواد مغذی، الیاف گیاهی، کربوهیدرات پیچیده و اسیدفولیک است. همچنین سرشار از مواد غذایی مفید به ویژه پروتئین و اسیدآمینه های مختلف و غنی می باشد. کم کالری و کم چربی بوده و کلسترول ندارد و در کنار این موارد لازم است متذکر شویم که عدس بسیار ارزان است (البته در مقایسه با مواد مغذی دیگر).
همان گونه که یادآور شدیم دارای مقدار زیادی اسیدفولیک است. مطابق توصیه های انجمن سلامتی ایالات متحده، مصرف ۴۰۰ میکروگرم اسیدفولیک برای خانم هایی که باردار هستند ضروری است و اکثر بانوان این مقدار را مصرف نمی کنند.
یک دوم لیوان عدس پخته، ۹۰ درصد از مقدار توصیه شده را تأمین می کند. در ضمن عدس منبع خوبی از آهن و برای خانم هایی که کم خونی ناشی از فقر آهن دارند مناسب می باشد.
مصرف عدس همراه با غذاهای غنی از ویتامین «ث» مانند گوجه فرنگی، فلفل سبز، کلم بروکلی، مرکبات و عصاره آنها موجب افزایش جذب آهن موجود در عدس می شود. عدس از لحاظ پروتئین غنی است و فقط یک اسیدآمینه کم دارد و نام آن «میتونین» است. اضافه کردن مقداری جو یا تخم مرغ، آجیل، دانه ها، گوشت و یا پنیر سبب کامل شدن پروتئین عدس می شود و می توان گفت کیفیت پروتئین غذایی را بالا می برد.
همچنین عدس دارای الیاف گیاهی محلول است که همانند یک برس برای دستگاه گوارش عمل می کند و باعث تمیز شدن دستگاه گوارش می شود. این نوع الیاف گیاهی موجب کاهش قند و کلسترول خون شده و به کاهش انسولین مصرفی در بیماران مبتلا به مرض قند می انجامد.
آبی را که عدس در آن پخته می شود اگر تناول کنید، لینت مزاج می دهد.
مضرات عدس:
عدس نفاخ، دیرهضم و کاهش دهنده میل جنسی است.
زیاده روی در مصرفش، غلیظ کننده خون است و جریان خون را در رگ های باریک کُند می کند و ممکن است موجب کم شدن قوه بینایی، سوزش ادرار، قولنج، ناراحتی های عصبی، بند آمدن قاعدگی و درد و شدت بواسیر شود. به همین جهت معمولاً عدس را با روغن کنجد یا روغن بادام و سرکه و سایر مخلفات دیگر طبخ کرده و می خورند.
هشدار:
زیاده روی در خوردن عدس، قدرت دید چشم را کم کرده و باعث خواب های آشفته می شود.دانه عدس دارای ویتامین های «آ»، «ب»، «ث»، «پ پ»، «۶B» ،«۲B» ،«۱B» و فلزاتی چون آهن و کلسیم و از همه بیشتر فسفر می باشد و از آلبومین، هیدرات دوکربن، چربی، آب، سلولز، پتاسیم، منیزیم، ترکیب پروتئین، تریپتونان، ترهئونین، ایزولوسین، لوسین، لیزین، میتونین، سیستین، فنیل آلانین، نیروزین و والین برخوردار است.
عدس از آن دسته دانه های خوراکی و مغذی است که خیلی زود می پزد. لعابدار است و در موارد ناراحتی های روده مفید می باشد. عدس پخته را در هر مرهمی برای پاک کردن زخم های بدن به کار می برند. مسواک زدن با سوخته گرد عدس برای سفید کردن دندان مفید است.
بهترین طریقه خوردن عدس، جوانه آن است که ضمن اینکه معایب فوق را ندارد، محسّنات خوب آن را به مقدار فوق العاده بیشتری نیز به همراه دارد.
مصرف عدس موجب فعالیت کلیه، تقویت عضله قلب، تقویت خون، عضلات و رشد و نمو کودکان و فعالیت یاخته ها (سلول ها)ی مغز و هوش و حافظه را افزایش می دهد. علاوه بر این، سوخت و ساز بدن را تنظیم و از کمی خون جلوگیری می کند. درمان کننده تکرر ادرار و خونریزی قاعدگی است. آب عدس پخته مسکن سرفه، درد سینه و ملین است.
ضماد عدس پخته با سرکه، ورم و آب را درمان می کند. گرد سوخته عدس سفیدکننده دندان ها و درمان بخش زگیل است. ضماد پخته آن با برگ کلم جهت ورم پستان که بر اثر انعقاد شیر به هم رسیده باشد، مفید است. خون و ترشحات داخلی را ترش می کند. مادرانی که آرزوی داشتن دختر دارند، از این خاصیت عدس می توانند استفاده نمایند.
